Fonds Gehandicaptensport heeft in samenwerking met NOC*NSF een Sportdeelname Index ontwikkeld, waarbij de sport- en beweegdeelname van mensen in de leeftijd van 5-80 jaar met zowel een lichte, matige als zware (ervaren) belemmering in kaart is gebracht. De uitkomsten zijn afgezet tegen het sport- en beweeggedrag van de totale Nederlandse bevolking. De mate waarin mensen zich belemmerd voelen door de beperking, heeft grote invloed op het sport en beweeggedrag. Dit blijkt uit het recente rapport (maart ’23) over de meting van november jongstleden.
Deze conclusie zien we onder andere terug in onderstaande drie aspecten.
Mensen met een beperking voldoen aanzienlijk minder aan de sport- en beweegnorm dan landelijk.
Het percentage dat voldoet aan de sport- en beweegnorm daalt met de mate van ervaren belemmering. Fitness, wandelsport en zwemsport voeren de lijst aan van meest beoefende sporten, dezelfde sporten in de top 3 van mensen zonder beperking.
Hoe meer men zich belemmerd voelt, des te lager is het sportdeelname percentage.
Het aandeel wekelijkse sporters is lager bij matig en ernstige belemmering (45% tot 27%). Sporters met een beperking die zich matig en ernstig belemmerd voelen, sporten beduidend minder als lid van een vereniging (slechts 5%). Is de ervaren mate van beperking licht of niet aanwezig dan sport 60% wekelijks, gelijk aan het aandeel wekelijkse sporters in Nederland (59% in november 2022). Van mensen die zich licht of niet beperkt voelen, sport 22% bij een vereniging, dat is bijna vergelijkbaar met de Nederlandse bevolking (26%).
Wegnemen barrières en inspelen op de behoefte is essentieel.
De drempel voor niet-sporters kan verlaagd worden door actiever fitness en wandelen te integreren in het reguliere sportaanbod. Het is essentieel om aanbod te creëren én daarnaast de mogelijkheid te scheppen om gebruik te kunnen maken van aanpassingen. Zo zijn de belangrijkste behoeften om aangepast te kunnen sporten (meer/deskundige) begeleiders, sporten waarbij een hulpmiddel of aangepast sportmateriaal gebruikt wordt. Barrières als de praktische, financiële en sociale toegankelijkheid moeten geslecht worden. Zo vergroten we de toeleiding naar sport en wordt sport eerlijker, staat iedereen gelijk aan de startstreep.
Fitness, wandelen en zwemmen
De wens om te sporten voor niet-sporters met een beperking is beduidend lager dan bij de Nederlandse bevolking. Hoe meer belemmerd, hoe lager het percentage dat overweegt te gaan sporten. Teamsport verdwijnt uit de top tien als de ervaren belemmering toeneemt. Individuele sporten als fitness, wandelen en zwemmen worden het meest genoemd door die niet-sporters als men overweegt te gaan sporten. Ervaring leert dat dit activiteiten zijn waarmee men makkelijk en snel start, maar -realistisch- ook snel kan stoppen. Daarin verschillen de niet-sporters met een beperking niet van het beeld van niet-sporters zonder beperking.
Tennis en paardensport
Tennis is een sport die hoger op de lijst staat bij de matige belemmering: wellicht door het individuele aspect en omdat de sport vaker door mensen met een beperking beoefend wordt. Daardoor is tennis ook voor niet-sporters die willen gaan sporten, een logischere keuze. Minder toegankelijk zijn teamsporten door de invloed van de mate van belemmering. Paardensport komt in de top 10 van de jeugd die een ernstige belemmering ervaart.
Het internet wordt het meest gebruikt op zoek naar informatie over sport- en beweegactiviteiten, naast de familie, ook een inspiratiebron. Voor sporters met een ernstige belemmering is het zorgpersoneel de belangrijkste informatiebron.
Bekijk hier het complete onderzoek.
Neem voor meer informatie omtrent het onderzoek contact op met Monica van Harn van Fonds Gehandicaptensport.
